Το όνομά μου είναι Πρωτέας

O Karl August Rudolph Steinmetz γεννήθηκε στις 9 Απρίλη του 1865 στο Wrocław της Πολωνίας. Αντίθετα με πολλούς άλλους που γεννήθηκαν την ίδια μέρα, η φύση δεν ήταν καθόλου επιεικής μαζί του.

Ακολουθώντας τη βαρειά κληρονομικότητα του πατέρα του και του παπού του, εμφάνισε νανισμό και έντονη σωματική δυσμορφία.

Οι επιδόσεις του όμως στο σχολείο ήταν εκπληκτικές, ιδιαίτερα στα μαθηματικά και τη φυσική. Οι συμμαθητές του, λόγω της σωματικής ιδιαιτερότητάς του, του κόλλησαν το παρατσούκλι Πρωτέας.

Ο Πρωτέας στην Ελληνική μυθολογία ήταν ο αδικημένος γιος του Ποσειδώνα, με το χάρισμα της μαντικής και τη δυνατότητα να αλλάζει τη σωματική του μορφή, όποτε ήθελε να αποφύγει όσους ζητούσαν τη συνδρομή του. Επρεπε να τον πιάσεις για να σου απαντήσει και ο Πρωτέας γινόταν λιοντάρι, φίδι, λεοπάρδαλη, γουρούνι, δέντρο ή νερό. Το όνομά του υπάρχει από την πανάρχαια Γραμμική Β.

Ο Karl τελειώνει to 1888 με εξαιρετικές επιδόσεις τις μαθηματικές του σπουδές στο πανεπιστήμιο του Wrocław (Breslau) και, ενώ ετοιμάζει τη διδακτορική του διατριβή,  μπαίνει στο στόχο της γερμανικής αστυνομίας εξ αιτίας της σοσιαλιστικής του δράσης αλλά και της Εβραϊκής καταγωγής.

Για να αποφύγει τη σύλληψη καταφεύγει στην αρχή στη Ζυρίχη αλλά σύντομα βρίσκεται μετανάστης στην Αμερική το 1889.

Εκεί αρχίζει μια λαμπρή καριέρα στον ηλεκτρομαγνητισμό και σύντομα γίνεται διάσημος.

Αλλαξε και το όνομά του, ο δρόμος της επιστροφής έμοιαζε αποκλεισμένος, σε Charles Proteus Steinmetz, χρησιμοποιώντας το παρατσούκλι των παιδικών του χρόνων.

Οι μελέτες του στη μαγνητική υστέρηση, τα εναλασσόμενα ρεύματα και κυρίως τις εφαρμογές τους δημιουργούν φήμη που απλώνεται τόσο στους επιστημονικούς όσο και στους βιομηχανικούς χώρους.

Μεγάλο πειραχτήρι πάντα, άφησε πολλές πικάντικες ιστορίες για τους βιογράφους του. Μια φορά ο Henry Ford, ιδρυτής της ομώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας, είχε ένα σοβαρό πρόβλημα με μία τεραστίων διαστάσεων μηχανή ηλεκτροπαραγωγής που απ’ την αρχή δε δούλευε καλά και οι μηχνικοί του δεν μπορούσαν να βρουν τι φταίει.

Μη έχοντας άλλη λύση κάλεσε τον  Steinmetz, ο οποίος όμως ζήτησε 10.000$. Ο Ford δέχτηκε και ο Steinmetz πήγε στο εργοστάσιο το επόμενο πρωί. Ζήτησε από τους μηχανικούς ένα μολύβι, ένα σημειωματάριο και ένα κρεβατάκι. Εμεινε δίπλα στη μηχανή δύο 24ωρα, την άκουγε και κράταγε σημειώσεις, το κρεβατάκι το ήθελε για να ξεκουράζει το σώμα του από τους διαρκείς πόνους.

Την τρίτη μέρα ζήτησε μία σκάλα και μία κιμωλία. Ανέβηκε και μαρκάρισε  ένα από τα πολλά πηνία που είχε η γεννήτρια, φώναξε τους μηχανικούς και είπε να αντικαταστήσουν το πηνίο με ένα άλλο με διαφορετική περιέλιξη. Μετά από αυτό η μηχανή δούλευε ρολόι. Στέλνει τότε στον Ford το σημείωμα για τα 10.000$. Ο Ford, φανερά εκνευρισμένος από την εξέλιξη, τόσοι δικοί του μηχανικοί να μη μπορούν να βρούν αυτό το «απλό» λάθος, ζητάει αναλυση της δαπάνης που να δικαιολογεί το ποσόν. Ο Steinmetz του έστειλε αμέσως το επόμενο σημείωμα.

Μαρκάρισμα με την κιμωλία ... 1$

Το πού θα μαρκάρεις............9.999 $

Σύνολο                                10.000 $

Μετά από αυτό ο Ford πλήρωσε τον λογαριασμό !!

Μια άλλη φορά τον επισκέφθηκε ο φίλος του Thomas Edison, που σε μεγάλη ηλικία δεν άκουγε καλά, με αποτέλεσμα να φωνάζει νομίζοντας ότι έτσι θα τον ακούει ο συνομιλητής του καλύτερα.

Ο Steinmetz τον έβγαλε από τη δύσκολη θέση, χτυπώντας του στο γόνατο μία φράση με σήματα Μορς. Ο Edison απάντησε με τον ίδιο τρόπο και έτσι οι δύο φίλοι συνέχισαν για πολύ ώρα την κουβέντα τους, αφήνοντας άναυδους τους δημοσιογράφους που είχαν πάει για το ρεπορτάζ !!

Ηταν φανατικός οπαδός των πρώτων ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων και από τους πρώτους πελάτες της Detroit Electric, που είχε φτιάξει ένα καταπληκτικό μοντέλο με αυτοδυναμία 250 χιλιόμετρα.

Δίδαξε 23 χρόνια στη σχολή ηλεκτρολόγων μηχανικών του Schenectady, όπου ζούσε, χωρίς ποτέ να δεχθεί αμοιβή, φροντίζοντας να φτιάξει μια από τις καλύτερες βιβλιοθήκες για να βρίσκουν οι μαθητές ότι βιβλίο θέλουν δωρεάν. Συχνά επαιρνε τις σημειώσεις του και συνέχιζε τη δουλειά στο κανό στον ποταμό Mohawk.

Στο όνομά του υπάρχουν 200 διπλώματα ευρεσιτεχνίας από διάφορες ευφυείς εφαρμογές στον τομέα του ηλεκτρομαγνητισμού.

US pat. 1,042,986, Oct 29, 1912

Τον Ιανουάριο του 1895 πήρε έγκριση για την πατέντα Νο 533,244. Ηταν η πρώτη κατασκευή τριφασικής γεννήτριας αλλά και συστήματος διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με την οποία μπορούσαν να ηλεκτροδοτηθούν ολόκληρες πολιτείες.

Πολλά χρόνια αργότερα, μετά την επικράτηση της επανάστασης στη Ρωσία, έστειλε μια επιστολή στον Λένιν, ότι είναι πρόθυμος να σχεδιάσει την ηλεκτροδότηση της αχανούς χώρας.

Dear Mr. Lenin:

I am taking the opportunity of the return of Mr. Lussof to Russia to express to you my admiration of the great work which is directed to the building up of Socialism and economic reconstruction—the work which Russia carries on under such hard conditions. I wish you full success and express my full confidence that you will succeed. And really the great undertaking started by Russia must end by success, for we cannot permit that we shall be defeated.

I shall be glad if I am able, according to my best abilities, to assist Russia in the technical sphere, and particularly in the matter of electrification in a practical way and with advice.

Yours truly,

Charles Steinmetz.

Ο Λένιν απέρριψε την πρόταση και έστειλε στον Steinmetz μια φωτογραφία του με ευχαριστήρια αφιέρωση.

To the highly esteemed Charles Proteus Steinmetz, one of the few exceptions to the united front of representatives of science and culture opposed to the proletariat.

...

In particular, I want to thank you for your offer to help Russia will your advice, suggestions, etc. As the absence of official and legally recognised relations between Soviet Russia and the United Stales makes the practical realisation of your offer extremely difficult both for us and for you, I will allow myself to publish both your letter and my reply, in the hope that many persons who live in America, or in countries connected by commercial treaties both with the United States and with Russia, will then help you (by information, by translations from Russian into English, etc.) to give effect to your intention of helping the Soviet Republic.

...

Vladimir Oolianoff

Αρνήθηκε να κάνει παιδιά, θέλοντας να διακόψει την κακή κληρονομικότητα και υιοθέτησε τον συνεργάτη του Joseph LeRoy Hayden. Οταν ο Hayden παντρεύτηκε την Corrine, τους φώναξε να ζήσουν μαζί του στο σπίτι που είχε δίπλα στο ποτάμι . Οταν ήρθαν στον κόσμο τα τρία παιδιά του Joseph και της Corrine, η αυλή έγινε παιδική χαρά με τα αυτοσχέδια παιχνίδια του «παπού».

Ηταν ο αγαπημένος των επιστημόνων και πάντα κέρδιζε την κεντρική θέση  σε αυτές τις φοβερές φωτογραφίες των συνεδρίων.

 

Μετά από ένα ταξίδι στο Hollywood, όπου γνώρισε και τον ηθοποιό  Douglas Fairbanks,

επέστρεψε κουρασμένος και το επόμενο πρωί τον βρήκαν ακίνητο στο μικρό του κρεβάτι, να κρατάει προσεκτικά ένα βιβλίο φυσικής που είχε ξεκινήσει να διαβάζει. Ηταν 26 Οκτωβρίου του 1923.

Εκείνα τα χριστούγεννα τα ορφανά παιδιά της πόλης δεν πήραν το δώρο που κρυφά έστελνε κάθε χρόνο ο μικρός Πρωτέας.

Στα τελευταία του σχέδια βρέθηκαν πολλά μοντέλα παπουτσιών για κλόουν.

Η ατράνταχτη λογική

Η ανάκλαση του φωτός και ο νόμος της αναλύεται σε όλα τα σχολικά βιβλία.
Η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης.
Η ερμηνεία κάθε άλλο παρά εύκολη είναι.

Ο Αριστοτέλης απέφυγε να περιγράψει το φαινόμενο.
Τις θεμελιώδεις αρχές βρίσκουμε στον Ηρωνα τον Αλεξανδρέα στην πραγματεία του "Κατοπτρικά", που έφτασε μέχρι εμάς μόνο στη Λατινική μετάφραση από παλαιότερα αραβικά κείμενα.

Ο Ηρων χρησιμοποιεί μια προϋπόθεση, το φως θα ακολουθήσει από το από το g στο d τη συντομότερη διαδρομή που περνάει απ' το σημείο a, έτσι ώστε η γραμμή dax να είναι ευθεία. Οποιαδήποτε άλλη διαδρομή gbd θα έχει μεγαλύτερο μήκος και άρα θα απαιτεί περισσότερο χρόνο.
Το λογικό επιχείρημα του Ηρωνα έδωσε την ευκαιρία σε μεταγενέστερους σχολιαστές να δώσουν σοβαρές προεκτάσεις. Η φύση δεν κάνει σπατάλες, ούτε ματαιοπονεί, σχολιάζει ο Ηλιόδωρος ο Λαρισσαίος τον 3ο μΧ αιώνα ("Περί Οπτικών") και αργότερα, στον 5ο αιώνα ο Ολυμπιόδωρος ( "Εις το Πρώτον των Μετεωρολογικών Αριστοτέλους σχόλια")

Η ευφυέστερη και πιο τολμηρή τοποθέτηση βέβαια είχε γίνει από τον Αρχιμήδη, που σχεδόν υποχρέωσε το φαινόμενο να ακολουθήσει την ακλόνητη λογική.

Στην πορεία της φωτεινής ακτίνας από το Δ στο Β οι γωνίες Ε και Ζ είναι ίσες. Ας υποθέσουμε ότι η γωνία πρόσπτωσης Ε είναι μεγαλύτερη από τη γωνία ανάκλασης Ζ. Τότε, αν αντιστρέψουμε τη φωτεινή πορεία από το Β προς το Δ, θα πρέπει η νέα γωνία πρόσπτωσης Ζ να είναι μεγαλύτερη από την Ε, οπότε οδηγούμαστε σε άτοπο. Το ίδιο αδιέξοδο θα δημιουργηθεί αν υποθέσουμε την Ε μικρότερη από την Ζ. Το μόνο που μένει είναι η ισότητα των Ε και Ζ, άλλη εκδοχή δεν υπάρχει.
Η φύση λοιπόν, κατά Αρχιμήδη, είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει τη λογική της απαγωγής σε άτοπο !!


Πολλούς αιώνες αργότερα [1660] συναντάμε την άποψη του Ηρωνα διατυπωμένη από τον Fermat σαν "αξίωμα ελαχίστου χρόνου".

"La Nature agit toujours par les voies les plus courtes"

Η άποψη, μετά τη μελέτη του Methodus de Maxima et Minima,  διατυπώνεται σε μια επιστολή του την πρωτοχρονιά του 1662 και  βρίσκει βέβαια πολλές επιφυλάξεις. Γράφει πέντε μήνες αργότερα στην απάντησή του ο Claude Clerselier, εκδότης των έργων του Descartes

Le principe que vous prenez pour fondement de votre démonstration, à savoir que la nature agit toujours par les voies les plus courtes et les plus simples, n’est qu’un principe moral et non point physique, qui n’est point et qui ne peut être la cause d’aucun effet de la nature.

Δεν είναι δυνατόν μια φυσική αρχή να προκαλέσει ένα γεγονός στη φύση.

Βέβαια ο Fermat επαναφέροντας την άποψη του Ηρωνα άνοιξε τον δρόμο για τη διατύπωση του αξιώματος της ελάχιστης δράσης από τον Pierre-Louis de Maupertuis, Leonhard Euler και Gottfried Leibniz στα μέσα του 17ου αιώνα μΧ

Να σημειώσουμε εδώ ότι στην Οπτική του Νεύτωνα [1730 μΧ] συναντάμε τους νόμους της ανάκλασης σαν αναπόδεικτα αξιώματα.

Στη συνέχεια η  φυσική προόδευσε, διατυπώθηκαν εξαιρετικές θεωρίες για τη φύση του φωτός (σωματιδιακή, κυματική και κβαντική θεωρία), οι οποίες ερμήνευσαν την ανάκλαση και τους νόμους της με αρκετά πολύπλοκους και απαιτητικούς τρόπους, που θα ήταν τεχνικά αδύνατον να προσεγγίσουν οι διανοητές της αρχαιότητας.
Ακόμα και μετά τη γενική θεωρία της σχετικότητας, που κατάργησε την "προφανή" ιδιότητα της ευθύγραμμης διάδοσης του φωτός, η αρχή του Fermat ισχύει, όπως βλέπουμε και σε τωρινές μελέτες.

Η προχωρημένη όμως δομή της λογικής του Ηρωνα και του Αρχιμήδη καλύπτει σχεδόν όλο το φάσμα του φαινομένου. Ο νόμος της ανάκλασης παύει να ισχύει όταν το κάτοπτρο γίνει πάρα πολύ μικρό και πλησιάσει το μήκος κύματος του φωτός, λιγότερο από ένα χιλιοστό του χιλιοστού. Είναι δύσκολο να πει κανείς τι θα επινοούσαν οι αρχαίοι μελετητές αν είχαν την πρόκληση τέτοιων πειραματικών δεδομένων.

Δύο μοίρες σε εκατόν πενήντα χρόνια

Στον αστερισμό της Παρθένου το λαμπρό κάτω αριστερά αστέρι ονομαζόταν Στάχυς.

Ο Τιμόχαρις και ο Αρίστυλλος, γύρω στο 300 πΧ, εντόπισαν τον Στάχυ σε απόσταση 8 μοιρών από το σημείο της φθινοπωρινής ισημερίας. Οι μετρήσεις τους ήταν ακριβείς και αξιοσέβαστες στους επόμενους αστρονόμους.
150 χρόνια αργότερα ο Ιππαρχος επαναλαμβάνει τη μέτρηση με την γνωστή ακρίβεια και προσοχή. Ο Στάχυς τώρα όμως απέχει 6 μοίρες. Διασταυρώνει το αποτέλεσμα με άλλα αστρονομικά δεδομένα, εμπιστεύεται τις σωστές μετρήσεις των προκατόχων του και συλλαμβάνει την υπερβατική ιδέα της μετάπτωσης των ισημεριών.
Το σύστημα των ακίνητων απλανών τελικά κινείται, με μια πολύ αργή κίνηση, δύο μοίρες κάθε 150 χρόνια.
Με αυτό το φτωχό χρονικά δεδομένο ο Ιππαρχος αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για μια περιοδική κίνηση, μετά από 26000 χρόνια οι αστερισμοί θα ξαναείναι στην ίδια θέση !!

Διακόσια χρόνια αργότερα ο Πτολεμαίος περιγράφει με σαφήνεια τους υπολογισμούς του Ιππαρχου και επαληθεύει την ορθότητα με δικές του νεώτερες μετρήσεις.

Στην πρώτη σελίδα του  άτλαντα Firmamentum Sobiescianum του Johannes Hevelius (1687) ο Ιππαρχος έχει την πρώτη θέση δεξιά της μούσας Ουρανίας, μαζί με τους άλλους μεγάλους αστρονόμους.*

Είναι η εποχή που η Νευτώνεια φυσική ρίχνει φως στη μετάπτωση των ισημεριών. Η γή κινείται σαν μια αργή σβούρα στο σύμπαν και ο άξονάς της διαγράγει έναν κύκλο σε 26000 χρόνια, μέχρι να ξανάρθουν όλα στη θέση τους.

Και να φανταστεί κανείς ότι όλοι οι συλλογισμοί του Ιππαρχου είχαν γίνει με βάση το γεωκεντρικό σύστημα !!

Στον χάρτη αυτό βλέπουμε σημειωμένο με τη βοήθεια του προγράμματος KStars τον Στάχυ το 2013 και εκατόν πενήντα χρόνια πριν αλλά και τις θέσεις του στην εποχή του Τιμόχαρι και του Ιππαρχου.

Τον Δεκέμβρη του 346μΧ ο Στάχυς του αστερισμού της Παρθένου πέρασε από την 12η ώρα του ουράνιου ισημερινού. Στην παρακμάζουσα Ρώμη, επί αυτοκρατορίας του Flavius Julius Constans Augustus  αρχίζουν να τυπώνονται νομίσματα με τη φράση FEL TEMP REPARATIO, oι ευτυχισμένες μέρες θα ξανάρθουν. Ο Ιππαρχος, 500 χρόνια πριν, τους είχε πει ότι αυτό θα ξανασυμβεί μετά από 26000 χρόνια.

___________________________
*Linda Hall Library

Ο Αυτόλυκος, ο Ορίζων και ο αριθμός Εννέα

Ο Αυτόλυκος από την Πιτάνη της Μικρασίας [360-290 πΧ] ήταν μαθηματικός, αστρονόμος και γεωγράφος. Για τη βιογραφία του ξέρουμε πολύ λίγα πράγματα.

Ηταν δάσκαλος του Αρκεσίλαου και μ’ αυτή την ευκαιρία τον αναφέρει ο Διογένης ο Λαέρτιος, πληροφορώντας μας ότι μεταναστεύσανε και οι δύο στις Σάρδεις.

Τα βιβλία του «Περί κινουμένης σφαίρας» και «Περί επιτολών και δύσεων» είναι τα αρχαιότερα συγγράμματα που φτάσανε μέχρι τις μέρες μας στην αρχική τους μορφή.

Χρησιμοποίησε πρώτος τη λέξη ορίζων για να περιγράψει τον νοητό κύκλο που περιβάλλει το βλέμμα του γήινου παρατηρητή.
Ο τελικός ορισμός βρίσκεται πολύ σύντομα στα Φαινόμενα του Ευκλείδη.

Μετά η λέξη απέκτησε κυρίως αυτή την έννοια, πέρασε σαν Horizon στα Λατινικά στις μεσαιωνικές μεταφράσεις του Φραγκίσκου Μαυρόλυκου και μετά ενσωματώθηκε στις Λατινογενείς γλώσσες απαράλλαχτη.

Ηταν άραγε τυχαία η επιλογή της λέξης ;;

Ισως όχι. Ανατρέχοντας στην ορολογία των Πυθαγόρειων, ο αριθμός εννέα, το απώτατο όριο των αριθμών, ονομαζόταν Ωκεανός αλλά και Ορίζων, όπως μας πληροφορεί ο Ιάμβλιχος στα Θεολογούμενα Αριθμητικά.

Οσο για τις επιτολές ή ανατολές του ήλιου, της σελήνης και των άστρων, εκεί τα ετυμολογικά είναι απλά. Τέλλω σημαίνει διεκπεραιώνω και επιτέλλω ή ανατέλλω σημαίνει αυτό που συμβαίνει, κάνω ξανά τη δουλειά μου. Τόσο απλά.

Αυτή την παράξενη κουλτούρα κουβαλάει μέχρι τις μέρες μας και ο ταπεινός ασυρματιστής, που θα μείνει ιδανικός και ανάξιος εραστής, χωρίς να σχίσει τη θολή γραμμή των οριζόντων.

O Θώνις και τα ιερά στίγματα

Στις εκβολές του Νείλου είχε φτιαχτεί στην πόλη Ηράκλειο το ιερό του Ηρακλή, που λατρευόταν εκεί σα θεός. Ολα τα καράβια που πήγαιναν πραμάτειες στην Αιγυπτο θα πέρναγαν υποχρεωτικά από κει και ο Θώνις, ο φύλακας του ιερού, δεν άφηνε τίποτα να του ξεφύγει.

Εκεί ξέβρασαν τα άγρια κύματα την τριήρη που πήγαινε την ωραία Ελένη στην Τροία, καθώς και τον Μενέλαο είκοσι χρόνια αργότερα, στο μεγάλο ταξίδι της επιστροφής.
 Το ιερό όμως είχε μια μοναδική χάρη.
Οποιος πιστός πήγαινε εκεί και αφιερωνότανε στο θεό, έχοντας όμως πάνω του τα ιερά στίγματα, γινόταν άτρωτος, το κακό δεν τον άγγιζε πια.
Δίπλα στο Ηράκλειο ήταν το μικρό ακατοίκητο νησάκι Φάρος, γεμάτο φίδια "πολλά και διάφορα", όπως λέει ο περιηγητής, χρυσή ευκαιρία να ξεμοναχιάσει ο Θώνις την Ελένη, θαμπωμένος οριστικά από την απίστευτη ομορφιά.

Και πέρασαν χρόνια ακμής και δόξας πολλά.
Η καταστροφή ήρθε από στεριά και θάλασσα.
Μεγάλος σεισμός αναστάτωσε τα μαλακά χώματα των εκβολών του Νείλου, το έδαφος υποχώρησε, τεράστια κύματα όρμησαν στην πόλη και έφτασαν χίλια στάδια μέσα, δεν έμεινε τίποτα όρθιο, όλη η πόλη γλίστρησε και βρέθηκε στο ρηχό βυθό.

Ο χρησμός του ιερού όμως είναι πάνω από τέτοιες καταστροφές, κανένα χέρι δεν άγγιξε τον Θώνι, τα ιερά στίγματα τον προστάτεψαν και ξάπλωσε στον θολό βυθό με τα μάτια ανοιχτά να συνεχίσει να επιβλέπει ποιός μπαίνει και ποιός βγαίνει στο λιμάνι, με κείνη την Ολύμπια ηρεμία που σε κάνει να περιμένεις την Ελένη τρεις χιλιάδες χρόνια να ξανάρθει.

Ακοίμητα και τα ιερά λιοντάρια δίπλα του, δεν τον άφησαν στιγμή να ξεγελαστεί απ' τον Μορφέα. Μια φορά φύλακας πάντα φύλακας, όπως έλεγε η παλιά Αιγυπτιακή παροιμία.

Κάποιος μαρκόνης άκουσε μια νύχτα στα βραχέα την ιστορία.
Είχε στο μπράτσο του το αριστερό μια γοργόνα χαραγμένη και θυμήθηκε πως

Του κάκου· γνώριζεν αυτός καθώς το ξέρουμ’ όλοι
ότι του Αννάμ τα στίγματα δε βγαίνουνε ποτές... ¹

Γιατί σ' όλες τις θάλασσες του κόσμου, πίσω από την ομίχλη της γραμμής των οριζόντων, ο χρησμός ταξιδεύει και προστατεύει όσους κουβαλάνε

το μαράζι του έρωτα και τη βοή του ανέμου²

και προστρέχουν ικέτες στο ιερό του Ηρακλή.

______________________________________________
¹ Ν. Καββαδία, William George Allum
² Οδ. Ελύτη, Αυτοψία,